Kimlik
Maliye Müfettişlerinin görev yetkilerinin dünden bugüne mukayesesini yapabilmek amacıyla, tespit edilebilen biri Osmanlı dönemine diğeri Cumhuriyet dönemine ait en eski iki hüviyet cüzdanı ile bu gün kullanılan hüviyet cüzdanının fotokopileri aşağıya alınmiştır.
DEVLET-İ ALİYYİ OSMANİ
UMURU UMUMİYEİ MALİYE HEY'ETİ TEFTİŞİYESİ
UMURU UMUMİYEİ MALİYE MÜFETTİŞİ
ESAT BEYEFENDİ
Muamelatı maliye ve hesabiyeleri itibarile devairi devletin nezdinde alelâde ve fevkâlade suretlerle teftişât ve tahkikat icra etmek ve sandığında açığı veya muamelâtında suistimali meşhut olan ve sandık mevcudunu ve defatır evrak hesabiyesini ve devlete ait bilcümle emvâl ve eşya ve zehair ve depo ve enbiye ve emlâk saireyi ve bunlara ait kuyut ve defatır
ve evrakı iraeden imtina eden memurine işten el çektirmek ve 25 teşrinievvel 330 tarihli Nizamnamenin irae eylediği bilcümle tedabiri ittihaz eylemek hususlarında tarafi devletten selâhiyeti tamme ve katiyeyi haiz mübeyyin işbu vesika miri mumaileyhe ita kılınmiş olmakla bilümum memurîni mülkiye ve askeriyenin kendisine müzahareti lâzımede bulunmaları muktezidir.
Nizamnameden Mustahraç Mevad:
Madde 1- Maliye Heyet-i Teftişiyyesi Memalik-i Osmaniye dahilinde bulunan bilcümle hidematı umumiyeyi cemiyet-i maliyeleri itibariyle tetkik ve teftiş etmek selahiyetini häizdir. Müfettişler doğrudan doğruya maliye nazırına merbut olup nazırıin sıfatiyle icrai vazife edeceklerdir.
Madde 3- Nakit muhasipleri sandık mevcudunu teşkil eden her nevi nukut ve evrak-ı nakdiyeyi ve bilcümle defatir-i hesabiyeyi ve evrak-t resmiyeyi ve muamelata müteallik velev mahrem olsun bilcümle evrak- vesaiki müfettişlere ilk talep vukuunda derhal iraeye mecburdurlar.
Ayniyat memurları ile miriyeye ait bilumum emlâk ve eşyayı muhafazaya memur olanlar dahi müfettişin talebi üzerine idarelerine mevdu bulunan depo ve enbiye ve anbar ve destigâh vesaireyi kuşat etmeye ve bunlarda mevcut eşyayı müfettişin tadat ve tahrir etmesine teshile ve evrak ile defter-i hesabiyenin bilumum veraik-i resmiyey ibraza mecburdurlar.
Madde 4- Hafi veya celi zimmet ve ihtilasları görülen ve kasa mevcudu ve defatir-i esabiyesini iraeden veyahut depo ve enbiye vesaireyi kuşattan imtina eden veya muamelatında mühüm suistimalatı müşahit olan memuru, memurin-i maliyeden ise müfettişler derhal mafevk memurini haberdar ederek işten el çektirecek maliye memurininden olmayıp diğer nezaretlerden birisine mensup ise müfettişin talebi üzerine o memurlara mafevki tarafından eli işten çektirilecektir.
Madde 5- Maliye Müfetişleri bilcümle devair-i devletin vazife teftişlerine müteallik olduğuna kani oldukları malumat ve evrakın iraesini talep etmek selâhiyetini haiz ve devair-i mezküre dahi itaya mecburdurlar.
Madde 11- lşbu nizamname layihasının mevki meriyete vazını ve nizamat-ı devlete
Mehmet Reşat
10 Zilhicce 1332-17 Teşrinievvel 1330
TÜRKİYE CUMHURİYETİ UMURU UMUMİYEİ MALİYE HEY'ETỈ TEFTİŞİYESİ
UMURU UMUMİYEİ MALİYE MÜFETTİŞİ OSMAN CEMİL BEYEFENDİ
Muamelâtı maliye ve hesabiyeleri itibar ile devairi devletin kâffesi nezdinde alelâde ve fevkâlade suretlerle teftişât ve tahkikat icra etmek ve sandiğında açığı veya muamelâtında suistimali meşhut olan ve sandık mevcudunu ve defatır evrak hesabiyesini ve devlete ait bilcümle emvâl ve eşya ve zehair ve depo ve enbiye ve emlâk saîreyi ve bunlara ait kuyut ve defatır ve evrakı iraeden imtina eden memurine işten el çektirmek ve 25 teşrinievvel 330 tarihli Nizamnamenin irae eylediği bilcümle tedabiri ittihaz eylemek hususlarında tarafı devletten selâhiyeti tamme ve kat'iyeyi haiz olduğunu mübeyyin işbu vesika mîri mumaileyhe ita kılınmış olmakla bilûmum memurîni mülkiye ve askeriyenin kendisine müzahareti lâzımede bulunmaları muktezidir.
Nizamnameden Mustahraç Mevad:
Madde 1- Maliye Heyet-i Teftişiyesi Türkiye dahilinde bulunan bilcümle hidematı umumiyeyi ciheti maliyeleri itibarile tedkik ve teftiş etmek selâhiyetini haizdir. Müfetişler doğrudan doğruya Maliye Vekiline merbut olup (Vekilin) vekili sifatile icrayi vazife edeceklerdir.
Madde 3- Nakit muhasipleri sandik mevcudunu teşkil eden her nevi nukut ve evraki naktiyeyi ve bilcümle defatır-i hesabiye ve evrakı resmiyeyi ve muamelâta müteallik velev mahrem olsun bilcümle evrakı vesaiki müfettişlere ilk talep vukuunda derhal iraeye mecburdurlar. Ayniyat memurları ile mîriye ait bilâmum emlâk ve eşyayı muhafazaya memur olanlar dahi müfettişin talebi üzerine idarelerine mevdu bulunan depo ve enbiye ve anbar ve destigâh
saîreyi küşat etmeye ve bunlarda mevcut eşyayı müfetişin tadat ve tahrir etmesini teshile ve evrak ile defatiri hesabiyeyi bilûmum vesaiki resmiyeyi ibraza mecburdurlar.
Madde 4- Hafi veya celi zimmet ve ihtilasları görülen ve kasa mevcudunu ve defatır hesabiyesini irâeden veyahut depo ve enbiye vesaireyi küşattan imtinâ eden veya muamelâtında mühim suistimalî müşahit olan memur memurini maliyeden ise müfettişler derhal mafevk memurunu haberdar ederek işten el çektirecek ve maliye memurininden olmayıp diğer vekâletlerden birisine mensup ise müfettişin talebi üzerine o memurlara mafevki tarafından eli işten çektirilecektir.
Madde 5- Maliye Müfettişleri bilcümle devairi devletin vazifei teftişiyelerine müteallik olduğuna kani oldukları malûmat ve evrakın irâesini talep etmek selâhiyetini haiz ve devairi mezkûr dahi itaya mecburdurlar.
